Diastema, charakterystyczna przerwa między zębami, od lat wzbudza kontrowersje. Dla jednych to urok i wyróżnik, dla innych powód do kompleksów. Czy diastemę trzeba leczyć? Jakie są przyczyny jej powstawania? I wreszcie – jakie mamy możliwości, aby się jej pozbyć lub zamaskować? W tym artykule odpowiemy na wszystkie nurtujące Was pytania dotyczące diastemy. Zapraszamy do lektury!
Co to jest diastema?
Diastema to przerwa między zębami, najczęściej między górnymi siekaczami przyśrodkowymi. Może występować również między innymi zębami, ale ta lokalizacja jest najbardziej powszechna. Diastema nie jest uważana za chorobę, a raczej za cechę anatomiczną. Wielkość przerwy między zębami może być różna, od ledwo zauważalnej do kilku milimetrów. Diastema może wpływać na estetykę uśmiechu, ale nie zawsze wymaga leczenia. Decyzja o leczeniu zależy od preferencji pacjenta i oceny lekarza dentysty.
Jakie są przyczyny występowania diastemy?
Przyczyny występowania diastemy mogą być różne i często są ze sobą powiązane. Najczęściej jest to uwarunkowane genetycznie, ale może też wynikać z innych czynników. Oto lista najczęstszych przyczyn diastemy:
- Genetyka – diastema często występuje rodzinnie i jest dziedziczona z pokolenia na pokolenie.
- Nieprawidłowy zgryz – wady zgryzu, takie jak tyłozgryz lub przodozgryz, mogą powodować przesunięcie zębów i powstawanie przerw między nimi.
- Nieproporcjonalna wielkość zębów do szczęki – jeśli zęby są za małe w stosunku do szczęki, mogą powstawać między nimi przerwy.
- Przetrwałe wędzidełko wargi górnej – zbyt duże wędzidełko może wpychać się między zęby i powodować ich rozsuwanie.
- Nieprawidłowe nawyki – ssanie kciuka, trzymanie języka między zębami czy oddychanie przez usta mogą powodować przesuwanie zębów i powstawanie diastemy.
- Utrata zębów – brak jednego lub kilku zębów może powodować przesuwanie się pozostałych i powstawanie przerw.
- Choroby przyzębia – zaawansowana choroba przyzębia może prowadzić do utraty kości i rozchwiania zębów, co sprzyja powstawaniu diastemy.
Jakie występują rodzaje diastemy?
Diastema może przybierać różne formy w zależności od ułożenia zębów. Wyróżniamy trzy główne rodzaje diastemy:
- Diastema zbieżna – zęby są nachylone do siebie, a przerwa między nimi zwęża się ku dołowi. Ten rodzaj diastemy często występuje przy nieprawidłowym zgryzie i może wymagać leczenia ortodontycznego.
- Diastema równoległa – zęby ustawione są równolegle do siebie, a przerwa między nimi jest jednakowej szerokości na całej długości. Ten rodzaj diastemy często występuje przy zbyt dużym wędzidełku wargi górnej i może wymagać jego chirurgicznej korekty.
- Diastema rozbieżna – zęby są odchylone od siebie, a przerwa między nimi rozszerza się ku dołowi. Ten rodzaj diastemy często występuje przy nieproporcjonalnej wielkości zębów do szczęki i może wymagać leczenia protetycznego lub ortodontycznego.
Jakie są sposoby leczenia diastemy?
Leczenie diastemy zależy od jej przyczyny i nasilenia. W niektórych przypadkach może nie być konieczne, jeśli nie wpływa ona na funkcjonowanie i estetykę uzębienia. Jednak w większości przypadków diastema wymaga leczenia, aby zapobiec dalszemu przesuwaniu się zębów i pogłębianiu problemu. Najlepszą metodą leczenia diastemy jest leczenie ortodontyczne, które pozwala na trwałe i estetyczne zamknięcie przerwy między zębami. Inne metody, takie jak licówki czy bonding, mogą być stosowane jako uzupełnienie leczenia ortodontycznego lub w przypadkach, gdy nie jest ono konieczne.
Licówki na diastemę
Licówki to cienkie nakładki na zęby, które pozwalają na zmianę ich kształtu, koloru i wielkości. Mogą być wykonane z porcelany lub kompozytu i są trwale przyklejane do zębów. Licówki mogą być stosowane do zamknięcia diastemy, jeśli jest ona niewielka i nie wymaga leczenia ortodontycznego. Jednak w przypadku większych przerw między zębami lub nieprawidłowego zgryzu, licówki mogą nie być wystarczające i konieczne będzie zastosowanie aparatu ortodontycznego. Licówki mają tę zaletę, że dają natychmiastowy efekt estetyczny i nie wymagają długotrwałego leczenia. Jednak są one mniej trwałe niż leczenie ortodontyczne i mogą wymagać wymiany po kilku latach.
Bonding na diastemę
Bonding to metoda odbudowy zębów materiałem kompozytowym, który jest nakładany i utwardzany na powierzchni zęba. Może być stosowany do zamykania niewielkich diastem, gdy zęby mają prawidłowy kształt i położenie. Bonding polega na nałożeniu na zęby specjalnej żywicy, która jest dopasowywana kolorystycznie do naturalnych zębów. Następnie materiał jest utwardzany światłem i polerowany, aby uzyskać gładką i błyszczącą powierzchnię. Bonding jest stosunkowo tanią i szybką metodą zamykania diastemy, jednak jest mniej trwały niż licówki czy leczenie ortodontyczne. Materiał kompozytowy może się ścierać i przebarwiać, dlatego bonding wymaga regularnych korekt i wymian co kilka lat.
Leczenie ortodontyczne diastemy
Leczenie ortodontyczne to najskuteczniejsza i najtrwalsza metoda zamykania diastemy. Polega ono na zastosowaniu aparatu ortodontycznego, który poprzez odpowiedni nacisk na zęby przesuwa je do pożądanej pozycji. Aparat ortodontyczny może być stały (zamki przyklejane do zębów i łuk je łączący) lub ruchomy (nakładki na zęby noszone przez określoną liczbę godzin w ciągu dnia). Czas leczenia ortodontycznego zależy od nasilenia diastemy i innych wad zgryzu, ale zwykle trwa od 6 miesięcy do 2 lat. Po zakończeniu leczenia konieczne jest noszenie retencji, czyli aparatu utrzymującego zęby w osiągniętej pozycji. Leczenie ortodontyczne daje trwałe i estetyczne rezultaty, a przy tym jest bezpieczne i komfortowe dla pacjenta.
Leczenie Invisalign® problemu diastemy
Diastema może być leczona metodą Invisalign®, która polega na zastosowaniu przezroczystych nakładek na zęby zamiast tradycyjnego aparatu ortodontycznego. Nakładki Invisalign® są wykonywane indywidualnie dla każdego pacjenta na podstawie wycisku i skanu 3D uzębienia. Pacjent otrzymuje zestaw nakładek, które zmienia co 1-2 tygodnie, a każda kolejna nakładka przesuwa zęby o około 0,3 mm w kierunku docelowej pozycji. W przypadku diastemy nakładki Invisalign® delikatnie zsuwają zęby, stopniowo zmniejszając przerwę między nimi. W przypadku zaawansowanych wad zgryzu dobrze spisze się Invisalign Moderate i Invisalign Full, które pozwalają na korektę nie tylko diastemy, ale także innych nieprawidłowości w ustawieniu zębów. Leczenie Invisalign® jest dyskretne, komfortowe i bezpieczne, a przy tym daje trwałe i estetyczne rezultaty.
Czy diastema może zniknąć samoistnie?
Diastema u dzieci często pojawia się w uzębieniu mlecznym, ale może zniknąć po wyrośnięciu zębów stałych, natomiast u dorosłych nie ustępuje samoistnie. U dzieci diastema jest związana z fazami wymiany uzębienia i wzrostem szczęki, dlatego często nie wymaga leczenia. Jeśli jednak diastema utrzymuje się po wyrżnięciu się zębów stałych, konieczna może być konsultacja ortodontyczna. U dorosłych diastema nie znika samoistnie, ponieważ szczęka już nie rośnie, a zęby nie zmieniają swojej pozycji. Dlatego w przypadku diastemy u dorosłych zawsze konieczne jest leczenie, aby zapobiec dalszemu przesuwaniu się zębów i problemom z funkcjonowaniem uzębienia.
Ile kosztuje leczenie diastemy?
Koszt leczenia diastemy zależy od wybranej metody i stopnia zaawansowania problemu. Najtańszą opcją jest bonding, czyli odbudowa zębów materiałem kompozytowym, który wypełnia przerwę między zębami. Koszt bondingu to zwykle od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Licówki porcelanowe są droższą opcją, ale dają bardziej estetyczny i trwały efekt. Koszt licówek to zwykle od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, w zależności od liczby zębów wymagających pokrycia. Najdroższą, ale i najskuteczniejszą metodą leczenia diastemy jest aparat ortodontyczny. Koszt leczenia ortodontycznego to zwykle od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, w zależności od rodzaju aparatu i czasu trwania leczenia. Warto jednak pamiętać, że leczenie ortodontyczne daje najtrwalsze rezultaty i pozwala na kompleksową korektę zgryzu, co przekłada się na zdrowie i estetykę uśmiechu na całe życie.
Jakie konsekwencje może mieć nieleczona diastema?
Nieleczona diastema może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych i estetycznych. Przede wszystkim, przerwa między zębami może się powiększać z czasem, co prowadzi do dalszego przesuwania się zębów i zaburzenia prawidłowego zgryzu. To z kolei może skutkować problemami z żuciem i mówieniem, a także zwiększonym ryzykiem próchnicy i chorób przyzębia. Diastema może też wpływać na estetykę uśmiechu i pewność siebie, szczególnie jeśli jest widoczna podczas mówienia lub śmiechu. Dlatego warto skonsultować się z ortodontą lub stomatologiem, aby ocenić, czy diastema wymaga leczenia i jaka metoda będzie najlepsza w danym przypadku.
