Anomalia, jaką są zęby dwoiste, nie zdarza się zbyt często. Badania wskazują, że dotyczy ona około 0.5% pacjentów w przypadku zębów mlecznych i tylko 0.1% w przypadku zębów stałych. Zęby dwoiste mogą być przyczyną wielu problemów, zarówno estetycznych, jak i medycznych, a nawet psychologicznych. W terminologii stomatologicznej, poza określeniem zęby dwoiste, stosuje się określenia: zęby bliźniacze, zęby zlane, zęby zrośnięte, fuzja i geminacja. Czym dokładnie są zęby dwoiste i jak się je leczy? Przedstawiamy poniżej.
Zęby dwoiste – czym są?
Zgodnie z oficjalną nomenklaturą zęby dwoiste to anomalia polegająca na zaburzeniu kształtu lub wielkości zębów. Wyróżnia się trzy formy tej wady: zęby zlane, zęby zrośnięte i zęby bliźniacze. W zależności od formy, zęby dwoiste będą wymagały innych procedur stomatologicznych, jednak zawsze są one niemałym wyzwaniem dla stomatologa. Leczenie zębów dwoistych często wymaga współpracy dentysty, ortodonty i chirurga stomatologicznego.
Zęby dwoiste najczęściej występują w uzębieniu mlecznym i dotyczą zębów przednich. Przyczyną tej anomalii najczęściej jest stłoczenie sąsiadujących zębów i przebyte urazy. Do czynników odpowiedzialnych zaliczamy również choroby zakaźne, choroby układowe, niezgodność czynnika Rh rodziców dziecka, zaburzenia endokrynologiczne, awitaminoza, czy hiperwitaminoza A. Warto pamiętać, że zęby dwoiste są zaburzeniem dziedzicznym.
Zęby zrośnięte
Zęby zrośnięte to zęby, które powstają poprzez połączenie się nadmiarem cementu korzeniowego korzeni zębów sąsiednich. Korona zębów w tym przypadku jest ukształtowana prawidłowo, a wada dotyczy niewidocznej części zęba. Poza koronami, zęby zrośnięte mają oddzielne kanały korzeniowe i komory. Do połączenia zębów dochodzi w momencie, gdy korony są w pełni ukształtowane, a formują się korzenie.
Zrośnięcie zębów może występować pomiędzy dwoma prawidłowo sąsiadującymi zębami, jak i między zębem prawidłowym i zębem nadliczbowym. Anomalię, jaką są zęby zrośnięte, można zdiagnozować jedynie na podstawie badań obrazowych. Leczenie zależne jest od kilku czynników. Jeśli zęby zrośnięte dotyczą zębów mlecznych, najczęściej nie podejmuje się żadnych działań leczniczych, a jedynie obserwację. W przypadku wystąpienia zębów zrośniętych w uzębieniu stałym stosuje się połączenie metod ortodontycznych i chirurgicznych.
Zęby zlane
Zęby zlane występują wtedy, gdy dochodzi do zlania dwóch zawiązków zębów. Taki proces zlania może być różnie nasilony. Zęby zlane mogą mieć kilka postaci:
- odrębne komory i kanały korzeniowe
- wspólną komorę, oddzielne kanały korzeniowe
- wspólną dużą komorę i jeden wspólny kanał korzeniowy
Zęby zlane powstają, gdy korony zębów nie są jeszcze zmineralizowane. Ich połączenie może być częściowe lub całkowite. Często powstanie zęba zlanego powoduje, że pacjent ma mniejszą ilość zębów, jeśli zlanie obejmuje ząb właściwy i dodatkowy. Wtedy wystarczy zliczyć zęby, a ich zmniejszona liczba potwierdzi wystąpienie tej anomalii.
Zęby bliźniacze
Zęby bliźniacze to skutek podziału jednego zawiązka zęba w stadium formowania komory. W wyniku tego procesu powstaje jeden korzeń z jednym kanałem korzeniowym oraz jedna korona z bruzdą i wspólną komorą. Anomalia nie będzie widoczna gołym okiem, a liczenie zębów nie wskaże jej występowania. Konieczne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego.
Zęby dwoiste, niezależnie od swojej postaci, są anomalią, której nie można lekceważyć. Nawet jeśli w momencie wykrycia wady nie zostanie podjęte żadne leczenie, zaburzenie trzeba obserwować i regularnie kontrolować, aby w razie potrzeby szybko wprowadzić niezbędną terapię. Takie działanie ogranicza ryzyko powstawania wad ortodontycznych, a także wpływa korzystnie na estetykę uśmiechu.
