Dentofobia to paniczny lęk przed stomatologiem. Z badań statystycznych wynika, że wizyt u dentysty boi się aż 46% Polaków, zarówno osób dorosłych, jak i dzieci. W dużej liczbie przypadków osoby cierpiące na dentofobię chodzą do stomatologia tylko wtedy, kiedy muszą, całkowicie omijając wizyty kontrolne. Skutki dentofobii mogą być poważne, dlatego też nie można jej bagatelizować, a co więcej – powinno się ją leczyć.
Dentofobia – powszechny problem
Paniczny strach przed wizytą u dentysty dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych, kobiet i mężczyzn. Niektóre badania wskazują, że stomatologa boimy się bardziej niż pająków, czy wysokości. Lęk przed dentystą dotyczy prawie połowy polskiej populacji, a jego źródło często upatrywane jest w traumach z dzieciństwa, ze szkolnych gabinetów dentystycznych. Strach, stereotypy związane z gabinetem dentystycznym, a także niewiedza przenoszone są z rodziców na dzieci, a lęk wzbudza już sam zapach gabinetu dentystycznego.
Skutki dentofobii w Polsce są zastraszające. Aż 98% dorosłych osób ma próchnicę, a zaledwie 13% sześciolatków może pochwalić się w pełni zdrowymi zębami. Dlatego też tak istotnym jest, aby w gabinetach dentystycznych zwiększać świadomość pacjentów i stosować wobec nich wyłącznie bezbolesne metody, minimalizować stres, jednocześnie walcząc z wcześniej nabytymi traumami.
Dentofobia – jakie są objawy?
Dentofobia sprawia, że pacjenci unikają regularnych, kontrolnych wizyt u stomatologa, a do gabinetu udają się dopiero, gdy bardzo cierpią. Efektem tego jest konieczność zastosowania inwazyjnego, kosztownego i czasami bolesnego leczenia, któremu można byłoby zapobiec udając się do lekarza regularnie. Nierzadko również przesuwanie leczenia w czasie kończy się koniecznością usunięcia chorego zęba.
Najbardziej charakterystycznym objawem dentofobii jest unikanie wizyt kontrolnych, odwoływanie już umówionych wizyt bez konkretnego powodu, a także odkładanie ich na ostatnią chwilę. Fobia dentystyczna może być wywołana traumami z dzieciństwa, a także strachem przed bólem, odruchami wymiotnymi towarzyszącymi leczeniu, czy brakiem zaufania wobec lekarza. Osoby cierpiące na dentofobię niejednokrotnie czują się zakłopotane występującym u nich strachem przed wizytą u dentysty.
Dentofobii może towarzyszyć kilka przyczyn, a do najważniejszych z nich zaliczamy:
- doświadczenia innych osób, przekazywane po wizytach u dentysty (np. relacja rodzic-dziecko)
- nieodpowiednia postawa lekarza lub personelu medycznego, złe podejście do pacjenta
- negatywne doświadczenia z poprzednich wizyt – ból, poczucie bezsilności i niemocy
- niepowodzenie wcześniej prowadzonego leczenia
Dentofobia – skutki i leczenie
Nieleczona dentofobia prowadzi do zaniedbań w higienie i leczeniu zębów. Osoby cierpiące na tę fobię potrafią nie leczyć zębów przez kilka, a nawet kilkanaście lat. Nawet jeśli odczuwają ból i cierpią z powodu chorób zębów i dziąseł, będą robić wszystko, aby uniknąć wizyty w gabinecie stomatolo gicznym. Dentofobia to nie tylko unikanie gabinetów dentystycznych, ale również ogromny stres związany z odczuwanym lękiem. Pacjenci mogą zauważać u siebie sztywność mięśni szyi i pleców, drżenie mięśni, nadmierne pocenie się, zaburzenia trawienia, czy przyspieszone bicie serca.
Unikanie gabinetu stomatologicznego prowadzi do rozwoju poważnych infekcji jamy ustnej, chorób dziąseł, przyzębia oraz próchnicy. W wyniku zaniedbań, nawet mimo zachowania odpowiedniej pielęgnacji jamy ustnej, może pojawić się problem nieświeżego oddechu, stanów zapalnych, a także kompleksów wynikających z nieodpowiedniego wyglądu zębów. Zaniedbane zęby mogą być na tyle zniszczone, że będą się kruszyć i wypadać.
Rozwiązanie problemu dentofobii leży w psychice pacjenta. W niektórych przypadkach pacjent może sobie z tym strachem poradzić samodzielnie. W sytuacjach trudniejszych konieczne będzie wsparcie terapeuty lub psychologa. Na początek należy wybrać się do pewnego, polecanego dentysty i zbudować z nim relację opartą na zaufaniu. Warto opowiedzieć lekarzowi o swoich obawach i negatywnych doświadczeniach, aby ten mógł ich unikać podczas leczenia. Jeśli naszą traumą jest ból, doświadczony stomatolog zrobi co w jego mocy, aby terapia była jak najmniej bolesna.
Kolejnym krokiem może być zapoznanie się z nowoczesnymi metodami leczenia, które sprawiają, że proces dbania o uzębienie jest szybki i bezbolesny. Nie warto rozmawiać o wrażeniach z wizyty u lekarza z innymi osobami, których opowieści mogą nas wystraszyć i zniechęcić. Niezależnie od tego, jak poradzimy sobie z dentofobią najważniejszym jest, aby nigdy nie bagatelizować tego problemu.
